Siguria Ushqimore Europiane (EFSA), ka zhvilluar një kornizë të harmonizuar për t’u përdorur nëpër panelet e saj shkencore, kur vlerëson efektet e mundshme të përzierjeve kimike në ushqime. Qasja u jep shkencëtarëve të EFSA, mjetet për të ndjekur një qasje të shtesave kur është e nevojshme, e cila plotëson kërkesat aktuale sipas rregulloreve të BE për vlerësimin e substancave.
Njerëzit, kafshët dhe mjedisi mund të jenë të ekspozuar ndaj kimikateve të shumta nga burime të ndryshme. Sjellja e kimikateve të kombinuara është komplekse dhe numri i kombinimeve është potencialisht i pafund, kështu që Komiteti Shkencor i EFSA ka zhvilluar një mjet praktik shkencor për vlerësuesit e rrezikut që gjithashtu mbështet dhe informon menaxherët e rreziqeve.
Pika kryesore në vlerësimin e rrezikut kimik
Shefi i Komitetit Shkencor të EFSA-së dhe Njësia e Rreziqeve në zhvillim, ka thënë se : “Ky moment historik ndjek disa vite punë përgatitore nga EFSA dhe partnerët tanë evropianë dhe ndërkombëtarë. Ne siguruam që udhëzimi mbeti praktik, duke mbajtur një konsultë publike në vitin 2018, në të cilën morëm mbi 300 komente dhe duke u angazhuar me palët e interesuara gjatë procesit. Tashmë ne jemi duke përdorur disa nga këto parime dhe mjete, për shembull, në grupe të pesticideve dhe grupeve të ndotësve. Tani, kur shohim që nevojitet një qasje e përzierjeve, korniza jonë e harmonizuar na vendos në një pozitë më të fortë për ta realizuar këtë gjë”.
Si funksionon udhëzimi
Qasja bazohet në metodat ekzistuese dhe përvojën ndërkombëtare në vlerësimin e shqetësimeve të mundshme në lidhje me përzierjet kimike.
Vlerësimi i përzierjeve funksionon në mënyrë të ngjashme me mënyrën se si trajtohen edhe substancat e vetme. Normalisht, përcaktohet së pari se kush është i ekspozuar – njerëzit, kafshët blegtorale ose jeta e egër si zogjtë dhe bletët dhe më pas vlerësohet toksiciteti i përzierjes ose përbërësit e tij individualë. Më në fund, përcaktohet sasia e rrezikut duke krahasuar ekspozimin e kombinuar dhe toksicitetin e kombinuar.
Shpesh shtohen dozat për efektet e zakonshme, për të vlerësuar rrezikun e përgjithshëm. Por, ndonjëherë kimikatet “bashkëveprojnë”, domethënë toksiciteti i tyre rritet ose zvogëlohet. Ndërveprimet si këto janë të rralla në përgjithësi, por duhet të kontrollohen veçanërisht nëse rritet toksiciteti. Udhëzimi lejon të bëhet kjo për çdo përzierje që shikohet .
Ndërgjegjësim i ulët publik.
Një studim hulumtues i EFSA nga viti 2018, gjithashtu i botuar sot, tregon se në përgjithësi, në BE vetëdija për përzierjet kimike në publikun e gjerë është mjaft e ulët. EFSA ka zhvilluar një mjet të ri komunikimi interaktiv për të ndihmuar njerëzit të kuptojnë disa nga çështjet dhe konceptet kryesore, të tilla si “ekspozimi i kombinuar” dhe “toksiciteti i kombinuar”.
Studimi paraqet gjetje të dobishme për komunikuesit dhe studiuesit shoqërorë në të dy përzierjet kimike dhe kimikatet në ushqim në përgjithësi.
