Salmonella (Salmonela)

Çfarë është Salmonella?

Salmonella është një lloj bakteri që zakonisht gjendet në zorrët e kafshëve shtëpiake, bagëtive dhe kafshëve të egra. Zakonisht transferohet në ushqim përmes tokës ose ujit të kontaminuar nga jashtëqitjet (poo) të kafshëve ose njerëzve, për shembull nga plehu i kafshëve, kanalizimet ose duart e pista. Ushqimet që janë në rrezik më të lartë të kontaminimit përfshijnë mishin, pulën, vezët, frutat dhe perimet e papërpunuara dhe erëzat.

Cili është risku?

Salmonela mund të shkaktojë sëmundje të rëndë gastrointestinale të quajtur salmonelozë. Çdokush mund të sëmuret nga salmoneloza, por fëmijët e vegjël, të moshuarit dhe njerëzit me sistem imunitar të dobësuar janë më të rrezikuarit.

 Cilat janë simptomat e salmonelozës?

Simptomat zakonisht fillojnë 12-36 orë pas ngrënies së ushqimit të kontaminuar. Simptomat e zakonshme janë diarre, ngërçe, nauze, të vjella, ethe dhe dhimbje koke. Ndonjëherë sëmundja mund të bëhet më e ndërlikuar nga dehidratimi i rëndë, që kërkon shtrimin në spital ose çon në probleme afatgjata si artriti Sëmundja zakonisht zgjat  për 4 deri në 7 ditë, por mund të jenë të sëmurë për më gjatë.

Si përhapet salmonela?

Bakteret e salmonelës zakonisht jetojnë te kafshët, si pula, bagëtia, derri, zvarranikët dhe zorrët e njeriut dhe shpërhapen përmes feçeve të tyre. Sëmundja e shkaktuar nga Salmonella mund të ndodhë përmes një sërë rrugësh duke përfshirë ushqimin e kontaminuar, ekspozimin mjedisor (si uji i ndotur sipërfaqësor) ose transmetimin nga kafshët e infektuara. Ushqimet që zakonisht lidhen me transmetimin e Salmonellës dhe rastet e helmimit nga ushqimi përfshijnë:

  • Mish i gjallë
  • Shpendët
  • Vezë të papërpunuara
  • Produktet e qumështit

Bakteret e salmonelës mund të përhapen gjatë therjes dhe përpunimit të mishit. Ushqime të tjera si prodhimet e freskëta (d.m.th. sallatat, frutat dhe perimet) mund të kontaminohen nga kontakti me jashtëqitjet e kafshëve dhe njerëzve.

Bakteret e salmonelës mund të përhapen te njerëzit nga kafshët shtëpiake si zvarranikët, macet dhe qentë. Ato gjithashtu mund të përhapen nga personi në person përmes higjenës së dobët.