Legjislacioni mbi bazën e të cilit rregullohet procesi i shqyrtimit të konformitetit ligjor të etiketës së produktit ushqimor të ambalazhuar paraprakisht i destinuar për konsumatorin e fundit, duke përfshirë edhe ushqimet e ofruara nga furnizues masivë ushqimesh dhe ushqime të destinuara për furnizim për shërbimin cattering (notifikimi i etiketës), është si më poshtë vijon:
- Ligj Nr.9863, datë 28.1.2008 “Për Ushqimin”, i ndryshuar;
- Ligj Nr.87/2013 “Për kategorizimin e prodhimit, emërtimin dhe tregtimin e vajit të ullirit dhe vajit të bërsisë së ullirit”;
- Ligj Nr. 9441, datë 11.11.2005 “Për prodhimin, grumbullimin, përpunimin dhe tregtimin e qumështit dhe produkteve me bazë qumështi”;
- Ligj Nr. 8443, datë 21.1.1999 “Për vreshtarinë, verën dhe produktet e tjera që rrjedhin nga rrushi”, i ndryshuar;
- Ligj Nr. 9942, datë 26.6.2008 “Për parandalimin e çrregullimeve të shkaktuara nga pamjftueshmëria e jodit në organizmin e njeriut”;
- Ligj Nr. 106/2016 “Për prodhimin biologjik, etiketimin e produkteve biologjike dhe kontrollin e tyre”;
- VKM Nr. 434, datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit”;
- VKM Nr. 830, datë 18.12.2019 “Për miratimin e rregullave të hollësishme për grumbullimin, ambalazhimin, transportin, ruajtjen, etiketimin, njoftimin e aktivitetit dhe kontrollin e produkteve biologjike”;
- VKM Nr. 1352, datë 3.10.2008 “Për miratimin e rregullores për parapaketimet”;
- Urdhër Nr. 182, datë 17.3.2016 Për miratimin e rregullores “Për paraqitjen e vlerave ushqimore dhe shëndetësore të produkteve ushqimore”;
- VKM Nr. 407, datë 8.5.2013 “Për përcaktimin e një regjimi kontrolli për të garantuar respektimin e rregullave të politikave menaxhuese në peshkim”;
- VKM Nr. 677, datë 16.10.2019 “Për miratimin e logos kombëtare për produktet me emërtim “Specialitet tradicional i garantuar”;
- Urdhër Nr. 266, datë 29.8.2011 Për miratimin e rregullores “Për industrializimin dhe tregtimin e ujërave minerale natyrale”;
- Urdhër Nr. 482, datë 31.12.2007 “Për ushqimet me ngrirje të shpejtë për konsum njerëzor”;
- Urdhër Nr. 257, datë 11.6.2008 Për miratimin e rregullores “Për produktet e kakaos dhe çokollatës”;
- Urdhër Nr. 301, datë 15.5.2009 Për miratimin e rregullores “Etiketimi, ambalazhimi dhe kushtet e ruajtjes së kripës së jodizuar për konsum njerëzor dhe shtazor”;
- Urdhër Nr.123, datë 30.3.2007 Për miratimin e rregullores “Për mjaltin”;
- Urdhër Nr. 616, datë 27.12.2006 Për miratimin e rregullores “Për ushqimet e përpunuara me bazë drithërat dhe ushqimet për fëmijët foshnje dhe fëmijë më të rritur”;
- Urdhër Nr. 456, datë 17.12.2007 Për miratimin e rregullores “Për formulat ushqimore për foshnja dhe formulat rrjedhëse”;
- Urdhër Nr. 444, datë 7.12.2007 Për miratimin e rregullores “Për lëngjet e frutave dhe produkteve të ngjashme me to”;
- Urdhër Nr. 291, datë 29.9.2009 Për miratimin e rregullores “Për shtimin e vitaminave, mineraleve dhe disa substancave të tjera të caktuara në produktet ushqimore”;
- Urdhër Nr. 417, datë 26. 9.2008 Për miratimin e rregullores “Për reçelin e frutave, xhelet, marmalad dhe purenë e gështenjave për konsum njerëzor”;
- Urdhër Nr. 125, datë 30.3.2007 Për miratimin e rregullores “Për disa sheqerna për përdorim njerëzor”;
- Urdhër Nr. 146, datë 29. 4.2009 Për miratimin e rregullores “Për ushqimet për përdorim në dietat me energji të kufizuar për ulje në peshë”;
- Urdhër Nr. 392 datë 2.12.2009 Për miratimin e rregullores “Për përcaktimin, përshkrimin dhe paraqitjen e verërave të aromatizuara, pije me bazë vere e aromatizuar dhe koktejle me verë të aromatizuar”;
- Udhëzim Nr. 18, datë 17.11.2010 “Për aditivët ushqimor”;
- Udhëzim Nr. 16, datë 29. 8.2011 “Për aditivët ushqimorë të tjerë nga ngjyruesit dhe ëmbëlsuesit”;
- Udhëzim Nr. 10, datë 25.10.2019 “Mbi mënyrën e etiketimit, paketimit dhe paraqitjes së mishit të gjedhit dhe produkteve të tij”;
- Udhëzim Nr. 12, datë 21.9.2020 “Për kazeinat dhe kazeinatet të destinuara për konsum njerëzor”;
- Udhëzim Nr. 4, datë 21.3.2011 “Për përbërjen dhe etiketimin e produkteve ushqimore të përshtatshme për personat intolerant ndaj glutenit”;
- Udhëzim Nr. 7, datë 14.12.2015 “Për aromatizuesit dhe përbërës të caktuar ushqimorë me veti aromatizuese, të përdorur në prodhimin e produkteve ushqimore”;
- Udhëzim Nr. 1, datë 18.2.2014 “Për enzimat ushqimore”;
- Udhëzim Nr. 21, datë 25.11.2010 “Mbi kërkesat specifike të higjienës dhe kontrollet zyrtare për produktet me origjinë shtazore”;
- Udhëzim Nr. 23, datë 25.11.2010 “Për kërkesat specifike të higjienës për mishin dhe produktet e mishit, duke përfshirë produktet e mishit, mishin e grirë dhe mishin e ndarë në mënyrë mekanike”, i ndryshuar;
- Udhëzim Nr. 25, datë 25.11.2010 “Për kushtet higjienike dhe kontrollet për molusqet e gjalla bivalvore, peshkun dhe produktet e peshkimit”;
- Udhëzim nr. 207/2015 “Për përcaktimin e treguesve të sigurisë dhe cilësisë së miellit të grurit të parapaketuar, për tu shitur tek konsumatori i fundit ose për prodhimin e produkteve të tjera ushqimore”;
- Udhëzim i përbashkët i Ministrit të Financave dhe Ekonomisë dhe Ministrit të Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural Nr. 4, datë 31.1.2022 “Për përcaktimin e kritereve, kushteve dhe procedurave mbi përjashtimin nga taksat për qumështin pluhur, për hirrë qumështi dhe krem qumështi të fabrikave të prodhimit dhe përpunimit të qumështit dhe të nënprodukteve të tij”;
- Rregullore Nr. 1/2005 “Mënyrat e zbatimit të rregullores CEE 1907/90 e Këshillit për normat e tregtimit të zbatueshme për vezët”;
- Rregullore Nr.2/2005 “Mbi disa norma për tregtimin e vezëve”.
Operatori i biznesit ushqimor (në vijim OBU), i cili është përgjegjës për etiketimin e produkteve ushqimore, sipas përcaktimeve të bëra në pikën 1, të nenit 8, të VKM Nr. 434, datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit”, bën notifikimin e etiketës për çdo produkt ushqimor pranë drejtorive rajonale të Autoritetit Kombëtar të Ushqimit (në vijim AKU).
Bazuar në këtë dispozitë ligjore, Drejtoria Rajonale e Autoritetit Kombëtar të Ushqimit është përgjegjëse për kryerjen e procedurës së notifikimit të etiketës së paraqitur nga OBU, për produktin ushqimor që prodhon, përpunon, ambalazhon dhe tregton në tregun Shqipëtar.
Procedura e ndjekur nga Operatori i Biznesit Ushqimor për aplikimin online në portalin e-Albania për notifikimin e etiketës së produktit ushqimor
Bazuar në nenin 36, të Ligjit Nr. 9863, datë 28.1.2008 “Për Ushqimin”, i ndryshuar dhe VKM Nr. 434, datë 11.07.2018 “Për Etiketimin e Ushqimeve dhe Informimin e Konsumatorit”, ushqimi që nxirret në treg duhet të pajiset me etiketë.
Operatori i Biznesit Ushqimor, i cili është përgjegjës për etiketimin e produkteve ushqimore, aplikon si biznes për notifikimin e etiketës/ave të produktit/ve ushqimor/e në portalin unik e-Albania.
Dokumente që duhet të ngarkohen në sistem nga aplikanti (OBU) janë si më poshtë:
- Etiketën/etiketat e produktit/ve ushqimore (modeli etiketës me ngjyra në formatin PDF)
- Përllogaritja e vlerave ushqyese të produktit sipas nenit 31, të VKM Nr.434, datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit”, sipas të cilit vlerat e deklaruara janë vlerat mesatare të bazuara në:
- a) Analizën e prodhuesit të produktit ushqimor;
- b) Një llogaritje nga vlerat mesatare të njohura ose aktuale të përbërësve të përdorur;
- c) Një llogaritje nga të dhëna të përcaktuara dhe të pranuara përgjithësisht.
(përjashtohen vetëm ato kategori produktesh ushqimore të listuara në Shtojcën V të VKM nr.434 datë 11.7.2018 “Për Etiketimin e Ushqimeve dhe Informimin e Konsumatorit”).
Procedura që ndiqet nga OBU është si më poshtë vijon:
- Identifikohuni si biznes në portal;
- Zgjidhni shërbimin "Notifikim Etikete”;
- Klikoni butonin “Përdor”;
- Plotësoni formularin elektronik me të dhënat e nevojshme;
- Klikoni butonin “Dërgo” në faqen e fundit të formularit;
- Shqyrtimi i etiketës/ve të produktit/ve ushqimore kryhet nga Drejtoria Rajonale e AKU-së nëse është në përputhje me kërkesat e legjislacionit në fuqi;
- Operatori i Biznesit Ushqimor e gjen dokumentacionin “Kthim Përgjigje”, në profilin e portalit e-Albania, në rubrikën “Dokumentet e mia”.
Bazuar në nenin 8, pika 9, të VKM Nr. 434, datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit” parashikohet se afati për notifikimin e etiketës nga Drejtoria Rajonale e AKU-së, e cila është përgjegjëse për shqyrtimin e konformitetit ligjor të etiketës/ve të produktit/ve ushqimor/e është jo më shumë se 15 ditë kalendarike nga pranimi i kërkesës pranë drejtorisë rajonale të AKU-së. Në rast se AKU-ja propozon çështje për përmirësim në etiketë, etiketa e rishikuar nga operatori i biznesit duhet të notifikohet brenda një afati prej 10 ditësh kalendarike nga pranimi i kërkesës së rishikuar për notifikim.
Etiketa/t e produktit/ve ushqimor/e e notifikuar do të jetë e vlefshme deri në momentin kur ka ndryshim të kërkesave ligjore që sanksionohen nga legjislacioni ushqimor për etiketimin ose në rast së vetë Operatori i Biznesit Ushqimor ndryshon përmbajtjen e saj.
Nëse nga trupat inspektuese, gjatë kryerjes së kontrollit zyrtar, konstatohen raste kur informacioni ushqimor i deklaruar në etiketë nuk është konform kërkesave ligjore, OBU është i detyruar të aplikojë për notifikimin e etiketës së re dhe të tërheqë nga tregu produktin ushqimor për rietiketim.
Në rastet kur ka vendime të formës së prerë nga gjykata ose nga institucione të tjera, të cilët ndalojnë daljen në treg të produktit ushqimor me etiketën e notifikuar nga Autoriteti Kombëtar i Ushqimit, atëherë Kryinspektori Rajonal shfuqizon etiketën e produktit, e cila bie ndesh me parashikimet ligjore dhe kërkon rietikim të produktit ushqimor sipas dispozitave ligjore në fuqi.
Informacioni ushqimor i detyrueshëm që duhet të përmbajë etiketa e produktit ushqimor
Mbështetur në nenin 36 të Ligj Nr. 9863, datë 28.1.2008 “Për ushqimin”, i ndryshuar dhe nenin 9, të VKM Nr. 434, datë 11.8.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit” , informacioni ushqimor i detyrueshëm që duhet të deklarohet në etiketë/a nga Operatori i Biznesit Ushqimor është:
a) Emri i produktit ushqimor;
b) Lista e përbërësve në përputhje nenin 19 të VKM Nr. 434 datë 11.8.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit”;
c) Çdo përbërës ose lëndë ndihmëse e përpunimit apo që vjen nga një substancë ose produkt i renditur në shtojcën II, që shkakton alergji ose intoleranca, i përdorur në prodhimin ose përpunimin e produktit ushqimor dhe që është ende i pranishëm në produktin përfundimtar edhe nëse në formë të ndryshuar;
ç) Sasia e përbërësve ose e kategorive të caktuara të përbërësve sipas rendit zbritës në përputhje me parashikimet ligjore të nenit 22 të VKM Nr. 434 datë 11.8.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit” me përjashtim të kategorisë së produktit ushqimor: recelin e frutave, xhelet, marmaladat dhe purenë e gështenjave për konsum njerëzor, për të cilat do zbatohen dispozitat ligjore përkatëse të legjislacionit në fuqi.
d) Sasia neto e produktit ushqimor;
dh) Data e jetëgjatësisë minimale ose “të përdoret përpara” datës;
e) Kushtet e veçanta të ruajtjes dhe/ose kushtet e përdorimit;
ë) Emri ose emri tregtar dhe adresa e operatorit të biznesit ushqimor, të përmendura në pikën 1, të nenit 8 të VKM Nr. 434 datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit;
f) Shteti i origjinës ose vendi i prejardhjes, kur parashikohet në nenin 26 të VKM Nr. 434 datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit;
g) Udhëzimet e përdorimit, kur në mungesë të tyre, përdorimi i duhur i produktit ushqimor do të ishte i vështirë;
gj) Për pijet me mbi 1,2% të vëllimit me alkool, fortësinë aktuale alkoolike për vëllim;
h) Deklaratën e vlerave ushqyese.
Deklarimi në etiketë i përmbajtjes në përqindje të qumështit pluhur për kategorinë e qumështit dhe produktet me bazë qumështi
Bazuar në Udhëzimin e përbashkët të Ministrit të Financave dhe Ekonomisë dhe Ministrit të Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural Nr. 4, datë 31.1.2022 “Për përcaktimin e kritereve, kushteve dhe procedurave mbi përjashtimin nga taksat për qumështin pluhur, për hirrë qumështi dhe krem qumështi të fabrikave të prodhimit dhe përpunimit të qumështit dhe nënprodukteve të tij”, pika 1, germa “c” parashikohet se:
- Subjektet e prodhimit dhe përpunimit të qumështit dhe nënprodukteve të tij, përjashtohen nga pagimi i taksës kombëtare të qumështit pluhur, nëse për produktet që prodhojnë dhe tregtojnë, në etiketën e produktit të notifikuar dhe aprovuar sipas rregullave në fuqi nga Autoriteti Kombëtar i Ushqimit, kanë të pasqyruar përmbajtjen në përqindje të qumështit pluhur në produktin e gatshëm që tregtohet.
Gjithashtu, bazuar në pikën 2, germa “c” e këtij udhëzimi parashikohet se:
- Subjektet e prodhimit dhe të përpunimit të qumështit dhe nënprodukteve të tij, përjashtohen nga pagimi i taksës kombëtare për prodhimin e hirrës së qumështit dhe kremit të qumështit, nëse për produktet që prodhojnë dhe tregtojnë, në etiketën e produktit të notifikuar dhe aprovuar sipas rregullave në fuqi nga Autoriteti Kombëtar i Ushqimit, kanë të pasqyruar përmbajtjen në përqindje të produkteve të përdorura në produktin e gatshëm që prodhohet që tregtohet.
Etiketa duhet të shkruhet në gjuhën shqipe, të jetë e dallueshme, e lexueshme dhe e kuptueshme. Informacioni ushqimor i detyrueshëm shënohet në një vend të dallueshëm, në mënyrë të tillë që të jetë lehtësisht i dukshëm, qartësisht i lexueshëm dhe të mos fshihet. Në asnjë mënyrë ai nuk duhet të jetë i fshehur, i errësuar, të kufizohet apo të ndërpritet nga ndonjë material tjetër i shkruar, imazh apo element ndërhyrës .
Pa rënë ndesh me dispozitat specifike të legjislacionit në fuqi, të zbatueshme për produkte ushqimore të veçanta, kur shfaqen në paketim ose në etiketën e ngjitur në të, veçoritë e detyrueshme, printohen në paketim ose në etiketë, në mënyrë të tillë që të garantohet lexueshmëria e qartë, me shkronja me madhësi shkrimi ku lartësia x është e barabartë ose më e madhe se 1,2 mm, siç përcaktohet në shtojcën IV bashkëlidhur këtij vendimi.
Në rastin e paketimit ose të enëve me sipërfaqe totale më të vogël se 80 cm2, lartësia x e madhësisë së shkrimit, të përmendur në pikën 2, është e barabartë ose më e madhe se 0,9 mm.
Pa rënë ndesh me pikën 3, të nenit 9, të VKM Nr. 434, datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit”, informacioni ushqimor i detyrueshëm shfaqet në një gjuhë lehtësisht të kuptueshme nga konsumatorët, ku tregtohet produkti ushqimor.
Për produktet ushqimore të importuara, deklarimi i të dhënave të informacionit ushqimor të detyrueshëm duhet të jepet në gjuhën shqipe, në etiketën origjinale ose në kundëretiketë.
Por, sipas nenit 15, pika 3 të VKM Nr. 434, datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit”, nuk përjashtohet deklarimi i të dhënave në etiketë edhe në gjuhë të tjera.
Mbështetur në pikën 10 dhe 11 të nenit 9, të VKM Nr. 434, datë 11.7.2018 “Për etiketimin e ushqimeve dhe informimin e konsumatorit” përcaktohet se:
- Objekt i notifikimit të etiketës nuk janë shenja, marka, disenjoja, etj., që mund të përbëjnë objekte të pronësisë industriale. Notifikimi nuk përbën mbrojtje të objekteve të pronësisë industriale.
- Ndalohet përdorimi dhe përfshirja në etiketë e shenjave, emrave, markave, disenjove industriale, treguesve gjeografikë, emërtimeve të origjinës, të cilët cenojnë të drejta të fituara të pronësisë industriale.
Treguesit gjeografikë dhe emërtimet e origjinës, që përdoren në tregti për të treguar origjinën gjeografike të produkteve, mbrohen nga Ligj Nr. 8/2019 datë 26.2.2019 “Për skemat e cilësisë së produkteve bujqësore dhe ushqimore” dhe Ligji Nr.9947, datë 7.7.2008 “Për pronësinë industriale” i ndryshuar.
“Emërtim origjine” quhet emri që identifikon një produkt:
- a) që e ka origjinën nga një vend specifik, rajon apo, në raste të veçanta, një shtet;
- b) cilësitë ose karakteristikat e të cilit vijnë, ekskluzivisht ose esencialisht, si rezultat i një mjedisi gjeografik të veçantë, që përfshin faktorët natyrorë dhe njerëzorë, të trashëguar nga ky mjedis;
- c) hapat për prodhimin e të cilit realizohen në zonën e përcaktuar gjeografike.
“Tregues gjeografik” quhet emri që identifikon një produkt:
- a) që e ka origjinën në një vend specifik, rajon apo shtet;
- b) cilësitë, reputacioni ose karakteristikat e tjera të të cilit i atribuohen esencialisht origjinës së tij gjeografike;
- c) të paktën një nga hapat prodhues të të cilit realizohet në zonën e përcaktuar gjeografike.
Në rastin e aplikimeve që kanë të bëjnë me pijet alkoolike, tregues gjeografik i një pijeje alkoolike do të jetë një tregues që identifikon një pije alkoolike me origjinë në territorin e një vendi ose një rajoni apo lokaliteti të këtij territori, ku një cilësi e dhënë, reputacioni apo karakteristika të tjera të asaj pijeje alkoolike i atribuohen esencialisht origjinës së tij gjeografike.
Në rastin e aplikimeve që kanë të bëjnë me verërat:
- a) “Emërtim origjine” quhet emri i një rajoni, i një vendi specifik ose, në raste të veçanta të justifikuara në mënyrën e duhur, emri i një shteti, që përdoret për të treguar një produkt që përmbush kriteret e mëposhtme:
- i) cilësitë ose karakteristikat e produktit vijnë ekskluzivisht ose esencialisht si rezultat i një mjedisi gjeografik të veçantë, që përfshin faktorët natyrorë dhe njerëzorë, të trashëguar nga ky mjedis;
Mbështetur në nenin 33 të Ligjit Nr. 9863, datë 28.1.2008 “Për ushqimin”, i ndryshuar parashikohet se ushqimi pajiset me treguesin “Produkt ushqimor tradicional”, nëse është prodhuar nëpërmjet përdorimit të materialeve të papërpunuara tradicionale, ka një përbërje tradicionale, është prodhuar ose përpunuar në mënyrё tradicionale dhe dallohet pёr karakteristika të veçanta nga ushqimet e së njëjtës kategori. Në etiketë shënohet “Produkt ushqimor tradicional”.
Gjithashtu, bazuar në Ligjin Nr. 8/2019 datë 26.2.2019 “Për skemat e cilësisë së produkteve bujqësore dhe ushqimore”, parashikohet se:
- Emri i regjistruar si Specialistet Tradicional i Garantuar (STG) mund të përdoret nga çdo operator ushqimor që vendos në treg një produkt bujqësor ose ushqimor, i cili është në përputhje me specifikimet përkatëse, të përcaktuara në këtë ligj.
- Çdo produkt bujqësor ose ushqimor, i certifikuar për përputhshmërinë me specifikimet për emërtimin STG, në përputhje me kërkesat e këtij ligji, duhet të etiketohet me shprehjen “Specialitet tradicional i garantuar” dhe logon STG.
- Logoja STG duhet të përmbajë elemente të trashëgimisë kulinare dhe të traditës së produkteve bujqësore e ushqimore shqiptare.
Mbështetur në VKM Nr. 677, datë 16.10.2019 “Për miratimin e logos kombëtare për produktet me emërtim “Specialitet Tradicional i Garantuar”, Aneks “Logoja Kombëtare për Emërtimin “Specialitet Tradicional i Garantuar” përcaktohet se:
- Logoja “Specialitet tradicional i garantuar” (STG) vendoset vetëm në etiketën e produkteve bujqësore dhe ushqimore të regjistruara si STG, shoqëruar me emrin e produktit të regjistruar.
- Logoja STG përdoret për produktet që tregtohen brenda dhe jashtë vendit.
- Logoja mund të përdoret vetëm mbi produktin bujqësor apo ushqimor, i cili është regjistruar si STG dhe nuk mund të përdoret në një produkt që ka në përbërje të tij një STG.
- Logoja kombëtare për produktet me emërtimin “Specialitet tradicional i garantuar” (STG), duhet të jetë sipas modeleve të dhëna në këtë aneks.
Bazuar në Ligjin Nr. 106/2016 “Për prodhimin biologjik, etiketimin e produkteve biologjike dhe kontrollin e tyre”, kur përdoren termat “biologjik/ organik / bio / eko” duhet që:
- a) në etiketë të vendoset edhe emri dhe numri me të cilët është miratuar trupa e kontrollit, subjekt i së cilës ka qenë operatori që ka kryer prodhimin ose përgatitjen e fundit;
- b) në ambalazhin e ushqimeve të para ambalazhura duhet të vendoset dukshëm logoja kombëtare, e përcaktuar sipas pikës 1, të nenit 27, të Ligjit Nr. 106/2016 “Për prodhimin biologjik, etiketimin e produkteve biologjike dhe kontrollin e tyre”;
- c) krahas logos kombëtare, në të njëjtin pozicion, vendoset edhe një tregues i vendit ku janë kultivuar lëndët e para bujqësore, prej të cilave përbëhet produkti dhe, sipas rastit, në një nga format e mëposhtme:
i) “Bujqësi shqiptare”, kur lënda e parë bujqësore është kultivuar në Shqipëri;
ii) “Bujqësi joshqiptare”, kur lënda e parë bujqësore është kultivuar në vende të tjera;
iii) “Bujqësi shqiptare/joshqiptare”, kur një pjesë e lëndëve të para bujqësore janë kultivuar në Shqipëri dhe një pjesë në një vend tjetër.
Treguesi “shqiptare/joshqiptare”, mund të zëvendësohet ose plotësohet me vendin, në rastin kur të gjitha lëndët e para bujqësore, nga i cili përbëhet produkti, janë kultivuar në atë vend.
Për treguesin “Bujqësi shqiptare/joshqiptare”, sasitë e vogla në peshë të përbërësve nuk merren parasysh kur sasia e përgjithshme e këtyre përbërësve nuk kalon 2 për qind të peshës së përgjithshme të përbërësve me prejardhje bujqësore.
Treguesi “shqiptare/joshqiptare” nuk duhet të paraqitet me shkronja me ngjyra, përmasa dhe stil që e bëjnë më të dukshëm, krahasuar me emërtimin për shitje të produktit.
Treguesi i përcaktuar në shkronjën “a”, të pikës 1, të këtij neni, vendoset në një vend të dukshëm, që të shihet lehtësisht, të lexohet qartësisht dhe të mos fshihet.
Në nenin 11 të VKM Nr.830, datë 18.12.2019 “Për miratimin e rregullave të hollësishme për grumbullimin, ambalazhimin, transportin, ruajtjen, etiketimin, njoftimin e aktivitetit dhe kontrollin e produkteve biologjike” parashikohet se:
- Logoja Kombëtare e prodhimit biologjik përdoret në etiketim nëse produktet prodhohen në përputhje me Ligjin Nr. 106/2016 “Për prodhimin biologjik, etiketimin e produkteve biologjike dhe kontrollin e tyre” dhe aktet nënligjore në zbatim të tij, nga operatorët të cilët plotësojnë kërkesat e sistemit të kontrollit dhe të tregtimit të këtyre produkteve.
- Përbërja, paraqitja, madhësia dhe dizenjimi i logos kombëtare të prodhimit biologjik, do të jetë sipas modelit të paraqitur në Aneksin I, të VKM Nr.830, datë 18.12.2019 “Për miratimin e rregullave të hollësishme për grumbullimin, ambalazhimin, transportin, ruajtjen, etiketimin, njoftimin e aktivitetit dhe kontrollin e produkteve biologjike”;
Gjithashtu, në nenin 12 të këtij vendimi sanksionohet se:
Numri kodues i trupës së kontrollit duhet:
a) Të fillojë me akronimin AL (që identifikon Shqipërinë);
b) Të përmbajë termi “Bio”, i cili tregon metodën e prodhimit biologjik;
c) Të përmbajë një numër identifikues progresiv, i cili do të përmbajë 3 shifra që përcaktohen nga Komisioni për Bujqësinë Biologjike (duke filluar nga numri 001);
d) Të vendoset në të njëjtën fushëpamje me logon dhe treguesin e vendit të origjinës, ku janë prodhuar lëndët e para bujqësore, prej të cilave përbëhet produkti.
Treguesi i vendit të origjinës ku janë kultivuar lëndët e para bujqësore nga të cilat përbëhet produkti, vendoset menjëherë poshtë numrit kodues.
Përdorimi i deklarimit të vlerave ushqimore dhe shëndetësore në etiketë, bazuar në kërkesat ligjore të parashikuara në Urdhër Nr. 182, datë 17.3.2016 Për miratimin e rregullores “Për paraqitjen e vlerave ushqimore dhe shëndetësore të produkteve ushqimore”, do të lejohen vetëm nëse plotësohen kushtet e mëposhtme:
- a) prania, mungesa ose përmbajtja e reduktuar e një ushqyesi ose substancave të tjera në ushqim ose kategori ushqimi në lidhje me të cilat është bërë deklarimi, ka treguar që ka ndikime të dobishme ushqyese ose fiziologjike, siç konfirmohet nga të dhënat shkencore të pranuara;
- b) lënda ushqyese ose substancë tjetër për të cilat është bërë deklarimi:
- i) përmbahet në produktin përfundimtar në një sasi të konsiderueshme, siç përcaktohet në legjislacionin evropian ose në rastet kur nuk ekzistojnë rregullore të tilla, në sasi të tillë që jep ndikim ushqyes ose fiziologjik të deklaruar, siç konfirmohet nga të dhënat shkencore të pranuara; ose
- ii) nuk është ose është prezent në sasi të reduktuar që shkakton efektin fiziologjik ose ushqyes të deklaruar, siç konfirmohet nga të dhënat shkencore të pranuara;
- c) aty ku është e zbatueshme lënda ushqyese ose substancë tjetër për të cilën është bërë deklarimi, është në një formë të disponueshme për t’u përdorur nga organizmi;
- d) sasia e produktit që pritet të konsumohet siguron sasi të konsiderueshme të lëndës ushqyese ose të substancës tjetër, për të cilat është bërë deklarimi, siç përcaktohet në legjislacionin evropian ose kur nuk ekziston (legjislacioni), sasi e konsiderueshme që shkakton efekt fiziologjik ose ushqyes të deklaruar konfirmohet nga të dhënat shkencore të pranuara;
- e) përputhshmërinë me kushtet specifike, të vendosura (përcaktuara) në krerët III dhe IV të kësaj rregulloreje, sipas rastit.
Bazuar në këtë urdhër, deklarimet e vlerave ushqimore dhe shëndetësore duhet të bazohen dhe vërtetohen nga të dhënat shkencore të pranuara. Operatori i biznesit ushqimor që bën një deklarim ushqimor ose shëndetësor duhet të justifikojë përdorimin e këtij deklarimi.
FORMATI I DETYRUESHËM I PARAQITJES SË VLERAVE USHQIMORE MESTARE PËR 100g/100ml ose PORCION
