Dioksina dhe bifenilet e poliklorinuara (PCB) janë kimikate toksike që janë të vazhdueshme në mjedis dhe grumbullohen në zinxhirin ushqimor. Prania e tyre në mjedis, në Evropë ka rënë që nga vitet 1970, pas përpjekjeve të bashkërenduara nga autoritetet publike dhe industria.
Në kontekstin e punës së EFSA-së, “dioksinat” i referohen dy grupeve të komponimeve: Dibenzo-p-dioksina e poliklorinuar (PCDDs) dhe dibenzofurans (PCDFs). Dioksinat nuk kanë përdorim teknologjik ose ndonjë përdorim tjetër, por gjenerohen në një numër procesesh termike dhe industriale si nënprodukte të padëshiruara dhe shpesh të pashmangshme.
PCB-të kishin përdorim të gjerë në aplikacione të shumta industriale dhe u prodhuan në sasi të mëdha për disa dekada me një prodhim të përgjithshëm botëror të vlerësuar prej 1.2-1.5 milion ton, derisa ato u ndaluan në shumicën e vendeve deri në vitet 1980.
Dioksinat dhe PCB gjenden në nivele të ulëta në shumë ushqime. Ekspozimi afatgjatë ndaj këtyre substancave ka treguar të shkaktojë një sërë efektesh të kundërta në sistemin nervor, imunitar, endokrin si dhe dëmton funksionin riprodhues. Ato gjithashtu mund të shkaktojnë kancer. Këmbëngulja e tyre dhe fakti që ato grumbullohen në zinxhirin ushqimor, veçanërisht në yndyrën e kafshëve vazhdon të shkaktojë disa shqetësime për sigurinë ushqimore.
Dioksinat dhe disa PCB të referuara si PCB të ngjashme me dioksinën (për shkak të vetive të tyre toksikologjike të ngjashme) shpesh konsiderohen së bashku në kontekstin e shëndetit publik. PCB-të e tjera të referuara si “PCB jo-dioksine” kanë një mekanizëm të ndryshëm toksiciteti, por gjithashtu mund të shkaktojnë efekte të dëmshme në shëndet.
Siguria Ushqimore është sfida jonë e përbashkët dhe kërkon kontributin e gjithësecilit.
Për Sigurinë e Ushqimit që Konsumon dhe Ruajtjen e Shëndetin tënd, Bashkëpuno me AKU
info@aku.gov.al | “ShqipëriaqëDuam” | 08007575 (pa pagesë) | Tel:042254052